The Central Association of Bosniak Councils—a body representing all Bosniak councils from the former Yugoslavia, the United States, and Canada—hereby informs the public that the State University of Novi Pazar (Državni Univerzitet u Novom Pazaru – DUNP) has recently undertaken actions completely at odds with the social environment in which it operates and the interests of the community it serves. These actions undermine the fundamental rights of Bosniaks.
The State University of Novi Pazar was established in 2006 with the mission of fostering academic study of the culture of its region and producing graduates to meet the needs of the local community. At its founding, a study program titled Serbian and Bosnian Language and Literature was introduced. Two years later, the program was renamed Serbian Literature and Language, retaining some elements related to Bosnian language and Bosniak literature. However, during preparations for its latest accreditation (2023/2024), these elements were completely removed, violating the fundamental rights of Bosniaks, the majority population in Sandžak, where the university is located. Bosnian language has been part of the educational system in Sandžak, Serbia, since the 2003/2004 school year, initially as an elective subject. During the 2012/2013 school year, it was implemented as a language of instruction, currently serving over 16,000 children at all levels grade levels including university. The University’s recent decisions jeopardize the future development of minority education in Serbia and the region.
The University signed an agreement with the University of Tuzla to launch a joint study program in Bosnian language and Bosniak literature. However, they undermined this agreement in discussions with Serbia’s Ministry of Education in Belgrade, followed by organizing a scientific conference titled Serbian Language and Serbian Literature from the Middle Ages to Today (November 2-3, 2024). As the title suggests, and as evident from the program, the conference exclusively serves to promote a mono-national concept of language and literature, with no relevance to the needs of Sandžak or the Bosniak community. The occasional inclusion of a Bosniak writer is merely tokenistic, with only those treated as exclusively Serbian by Serbian literary history being represented.
Instead of organizing an inclusive conference focused on both Serbian and Bosniak literature, and both Bosnian and Serbian languages, the University and the event organizers have chosen a wholly mono-national and ideologically driven approach. Researchers from Sarajevo, Tuzla, Zenica, Mostar, and Bihać were not invited, despite claims that representatives from Bosnia and Herzegovina were included. Representatives—yes, but of whom and for what purpose?
Considering these developments, alongside the deteriorating interpersonal relations at the University caused by its administration, the departure of qualified local staff, blocked professional advancement despite positive recommendations from relevant commissions, and the persecution of Dr. Nadija Rebronja, the only professor of contemporary Bosniak literature, the Central Association of Bosniak Councils supports the Bosniak National Council in Serbia in its demand for lawful governance at the University. We also join their call for Serbia’s Ministry of Education to impose interim management at DUNP and halt the marginalization of programs and staff of national importance to Bosniaks.
The constant degradation of this higher education institution has already been repeatedly highlighted by the Bosniak National Council. Immediate action is necessary to restore the University’s integrity and ensure the respect and preservation of Bosniak identity within Serbia’s education system.
„Matično društvo bošnjačkih vijeća“ kao tijelo koje okuplja sva bošnjačka vijeća s prostora bivše Jugoslavije, SAD i Kanade, obavještava javnost da je Državni Univerzitet u Novom Pazaru (DUNP) u posljednje vrijeme poduzeo niz koraka koji su u potpunoj suprotnosti sa socijalnim okruženjem u kojem djeluje i interesima zajednice u kojoj se nalazi, čime osporava temeljna prava Bošnjaka.
Univerzitet u Novom Pazaru je osnovan 2006. godine s ciljem naučno-nastavnog bavljenja kulturom prostora u kojem se nalazi, te proizvodnjom kadra za potrebe zajednice. Prilikom osnivanja utemeljena je studijska grupa Srpski i bosanski jezik i književnost, da bi nakon dvije godine bila preimenovana u Srpska književnost i jezik, unutar koga je zadržan dio predmeta ili sadržaja predmeta iz oblasti bosanskog jezika i bošnjačke književnosti. U postupku pripreme materijala za posljednju akreditaciju (2023/2024), svi ovi sadržaju su izbačeni, čime su prekršena temeljna prava Bošnjaka kao većinskog naroda u Sandžaku, u kome se Univerzitet i nalazi. Bosanski jezik u obrazovnom sistemu na prostoru Sandžaka u dijelu Srbije prisutan je od školske 2003./2004. godine, najprije kao izborni predmet, a od školske 2012/2013. godine kao jezik ukupne nastave, a u kome je trenutno zastupljeno više od 16.000 djece na svim nivoima obrazovanja do univerzitetskog. Ovakve odluke Državnog univerziteta u mnogome štete i dovode u pitanje budući uspješan razvoj ovog vida manjinskog obrazovanja Republike Srbije na ovom prostoru.
Uprava Univerziteta je potpisala sporazum s Univerzitetom u Tuzli, navodno u cilju pokretanja zajedničkog studijskog programa bosanski jezik i bošnjačka književnost, koji će sama devalvirati na sastanku u resornom ministarstvu u Beogradu, a potom organizirati naučnu konferenciju „Srpski jezik i srpska književnost od srednjeg veka do danas“, 2-3. novembar 2024. godine. Kako i sam naslov ukazuje, a uvidom u program sasvim je jasno, na ovom skupu nema ničega što odgovara potrebi Sandžaka ili potrebi Bošnjaka. Sve su teme isključivo u cilju propagiranja jednonacionalnog koncepta jezika i književnosti, čak i kada se govori o dijalektima, jeziku književnog djela ili književnosti općenito. Činjenica da se pojavljuje poneko ime bošnjačkog pisca služi zamagljivanju slike, jer su prisutni samo oni koje historija srpske književnosti tretira kao isključivo srpske pisce.
Umjesto da bude organiziran skup i o srpskoj i o bošnjačkoj književnosti, i o bosanskom i o srpskom jeziku, Državni univerzitet i organizatori skupa provode apsolutno mononacionalnu i ideološki zasnovanu „naučnu“ konferenciju. Očigledno je da na ovaj skup nisu pozvani istraživači iz Sarajeva, Tuzle, Zenice, Mostara i Bihaća, iako se organizatori hvale kako su tu i predstavnici Bosne i Hercegovine. Predstavnici – da, ali čega i koga?
Uzevši u obzir sve navedeno, kao i krajnje loše međuljudske odnose na Univerzitetu, koje Uprava Univerziteta već duže vremena proizvodi, odlazak kvalitetnog domaćeg kadra, onemogućavanje napredovanja iako su referati relevantnih komisija pozitivni, progon jedine profesorice suvremene bošnjačke književnosti dr. Nadije Rebronja, te konstantno urušavanje ove visokoškolske ustanove, na što je Bošnjačko nacionalno vijeće u Republici Srbiji u više navrata ukazivalo Upravi Univerziteta, „Matično društvo bošnjačkih vijeća“ daje podršku Bošnjačkom nacionalnom vijeću u zahtjevu da se na ovoj visokoškolskoj ustanovi uvede zakonit rad, kao i zahtjevu da Ministarstvo prosvjete uvede prinudnu upravu na DUNP te da se zaustavi progon studijskih programa od nacionalnog značaja za Bošnjake i bošnjačkog kadra sa Univerziteta.